Huidige situatie in Cuba

De huidige situatie in Cuba 2025

Veel reizigers stellen zichzelf de vraag of dit het juiste moment is om een reis naar Cuba maken. Door de huidige situatie in Cuba bevindt het land zich in een grote economische crisis en er zijn veel schaarstes. In hoeverre heeft dit gevolgen voor buitenlandse reizigers? Is dit een reden om niet naar Cuba te reizen, of júist wel? In dit artikel vind je belangrijke informatie, zodat je een passende afweging voor jezelf kunt maken of dit het juiste moment is voor jou om naar Cuba te reizen.

Cubaanse economie

De Cubaanse economie bevindt zich in een diepe crisis. Het land is kreeg zware klappen tijdens de pandemie omdat het toerisme  (een van de belangrijkste sectoren) volledig wegviel. Nu de grenzen alweer enige tijd open zijn, heeft dit helaas nog niet geleid tot het gehoopte herstel.

Hoewel het land in een erg diepe crisis zit zijn er wel hele mooie ontwikkelingen gaande op het gebied van particulier ondernemerschap. Cuba staat sinds enkele jaren steeds meer vormen van particulier ondernemerschap toe. Voor de pandemie zag je al dat ondernemers het aanbod meer divers maakte. Toen vervolgens de pandemie kwam was dit een harde klap. Toch krabbelen de ondernemers op na de pandemie. De schaal hiervan is nog relatief beperkt waardoor dit de economie niet uit de crisis kan trekken, maar het is een interessante ontwikkeling. Het aanbod van bijvoorbeeld restaurants is door deze ontwikkeling bijvoorbeeld een stuk aantrekkelijker geworden.

Dat de economie nog niet uit de crisis komt heeft vele redenen. Het uitblijven van het herstel van het toerisme is er daar een van (de aantallen reizigers zijn nog laag). Brandstof schaarstes en en stroomuitval helpen niet mee aan het herstel. In 2021 heeft Cuba wijzigingen doorgevoerd in de munteenheid wat zeer hoge inflatie tot gevolg heeft gehad. Er is een gebrek aan harde valuta waardoor Cuba moeite heeft voldoende van de noodzakelijk goederen te importeren. Hierdoor zijn er nog steeds veel schaarstes in het land. Jij als reiziger merkt dit ook.

Huidige situatie van stroomuitval in Cuba

Cuba zit al jaren in een serieuze energiecrisis. De verouderde energiecentrales en brandstofgebrek verergeren de energiecrisis. Er is niet voldoende capaciteit om het gehele eiland 24/7 te voorzien van stroom. Hoe groot deze tekorten aan stroom zijn, is heel erg wisselend. In veel gebieden wordt de stroom in wisselende gebieden voor een x aantal uren gepland uit gezet. Er waren altijd periodes waarin de stoomuitval beperkter is, maar deze oplevingen zien we in 2025 steeds minder. Reken er dus op dat stroomuitval aanzienlijk zal zijn. In Cuba heten deze uren zonder stroom “apagones”.

Stroomuitval in het gehele land

Dat de stroom gepland voor een aantal uren wordt uitgezet is niet uitzonderlijk in Cuba. Dit kunnen we vooral buiten Havana en Varadero om beter het “Cubaanse normaal” noemen. In Havana en Varadero komt stroomuitval véél minder voor dan in de rest van het land. Sinds oktober 2024 is het gehele stroomnetwerk een aantal keer volledig uitgevallen. Het gehele land zat op zo’n moment zonder stroom. Als eerst worden dan de meest essentiële diensten weer aangesloten op het stroomnetwerk en stap voor stap krijgt de rest van het land dan ook weer stroom. Doorgaans duurt het een paar dagen voordat iedereen weer stroom heeft. De verouderde elektriciteitscentrales en het gebrek aan brandstof maken het stroomsysteem kwetsbaar.

Casas particulares stroomgenerator

Wij bieden overnachtingen aan in casas partiulares (bed & breakfasts), en zij beschikken meestal over een eigen kleine stroomgenerator. Wel zijn casas met een generator ook afhankelijk van de beschikbaarheid van de brandstof die ze hier voor nodig hebben. Omdat ook brandstof vaak schaars is en de stroom frequent uitvalt zien we steeds meer casas particulares die een stroomgenerator hebben op zonnepanelen. Deze zijn stiller en aan zon is er geen gebrek. We kunnen geen garantie geven hierop maar er is een duidelijke trend ingezet bij casas particulares om het hun klanten op deze manier zo veel mogelijk naar de zin te maken. De generatoren van de huizen zijn helaas niet sterk genoeg om de airco te laten werken, maar wel kun je de ventilatoren en lampen aanzetten tijdens stroomuitval.

Voorzieningen tijdens stroomuitval

De vele ondernemers in Cuba van bijvoorbeeld restaurants willen uiteraard gewoon blijven doorwerken ten tijde van stroomuitval. Er zijn steeds meer restaurants die over een stroomgenerator beschikken die het mogelijk maakt om gasten te blijven ontvangen. Dit zijn ontwikkelingen die soms snel gaan, en de eigenaar van de casa particular is vaak goed op de hoogte naar welke plekken je het beste kunt gaan om te eten tijdens zo’n moment van stroomuitval. Ook chauffeurs zijn hier goed van op de hoogte. Helaas zullen er tijdens langere periodes van stroomuitval wel wat voorzieningen zijn die gesloten zijn. Niet alle restaurants maar ook musea en winkels blijven open op zo’n moment. Toch zul je zien dat met hulp van locals je er altijd uit komt als je wat nodig hebt.

Ga voorbereid op reis

Het is belangrijk dat je weet dat je met stroomuitval te maken zult krijgen tijdens een reis naar Cuba, buiten de grote toeristische kanalen om. Je zult merken dat ondanks deze uitdagingen veel dingen in Cuba gewoon doorgaan. Wel is het natuurlijk fijn om voorbereid op reis te gaan. Neem altijd een zaklamp of ander (camping)lampje op batterijen mee voor deze momenten en een powerbank om je telefoon te kunnen opladen.

Benzine tekort in Cuba

Een groot voordeel van reizen met een chauffeur in Cuba is dat hij zorgt voor nieuwe brandstof in de auto, terwijl jij geniet van een mooie bestemming. Er kunnen regelmatig lange rijen staan om te kunnen tanken. Jouw chauffeur vertrekt altijd met een volle tank en zorgt verder in principe voor brandstof op momenten waarop jij hier geen last van hebt. Mogelijk krijg je hier een enkele keer mee te maken tijdens een rondreis, maar waar kan wordt dit zo veel mogelijk voorkomen. Wel is het zo dat door de schaarste van benzine chauffeurs graag een goed doordacht dagprogramma maken waarbij niet onnodig veel kilometers heen en weer worden gereden. Uiteraard blijven de chauffeurs wel flexibel.

Wijzigingen van munteenheid en hoge inflatie

Na 20 jaar een economie met 2 munteenheden te hebben gehad, is dit in 2021 afgeschaft. Reizigers betaalden vóór de pandemie meestal met CUC, een munteenheid die gelijk was in waarde aan de dollar. Cubanen betaalden het meeste in CUP (Cubaanse Pesos). Nu de CUC is afgeschaft betaalt ook de reiziger in Cubaanse Pesos. Toch is het er alles behalve eenvoudiger op geworden na het afschaffen van de CUC. Kort daarna werd er namelijk een digitale munt ingevoerd: de MLC en je hebt te maken met een officiële en informele wisselkoers.

Sinds de CUC is afgeschaft, zijn de prijzen van goederen en diensten in Cuba heel sterk gestegen. In Cuba is er sprake van een zeer hoge inflatie wat het leven van de Cubanen nog moeilijker heeft gemaakt. Van een gemiddeld salaris kun je niet voorzien in je basisbehoeften. Veel Cubanen zijn afhankelijk van financiële hulp van familieleden die in het buitenland wonen. Ook doen veel mensen van alles om bij te verdienen naast hun baan en dat maakt de huidige situatie in Cuba er voor de lokale bevolking niet eenvoudiger op.

Invoering van de MLC

Na het afschaffen van de CUC is er een nieuwe digitale munt ingevoerd die in waarde gelijk is aan de dollar: de MLC. Er zijn in Cuba winkels die alleen maar in MLC verkopen. Deze munt is digitaal en producten die verkocht worden in MLC kan je dus alleen met een betaalkaart betalen. Als reizigers kun je op deze plekken betalen met je creditcard. Check wel altijd of het type creditcard wat jij hebt in Cuba geaccepteerd wordt. Creditcards uitgegeven door een Amerikaanse bank werken zeker niet in Cuba.

De MLC kun je alleen aankopen met buitenlandse valuta zoals de euro en dollar. Met Cubaanse Pesos, de munt waarin Cubanen betaalt worden, kan dit niet. Dit is dus ook mede de reden voor het bestaan van een niet officiële wisselkoers: Cubanen hebben om meerdere redenen ook buitenlandse valuta nodig, maar met pesos kunnen ze dit niet kopen bij de bank.

Huidige situatie in Cuba met betrekking tot wisselkoersen

Officiële wisselkoers

Het geld wisselsysteem in Cuba is behoorlijk complex. Er is een officiële wisselkoers en een informele wisselkoers. De officiële wisselkoers krijg je als je geld wisselt bij banken en wisselkantoren. Er is een  vaste en officiële wisselkoers van 110,40 pesos per dollar. Vervolgens is het weer afhankelijk van de euro-dollar koers hoeveel pesos je voor je euro’s krijgt. Echter, veel reizigers zien dat hun reis een stuk duurder uitvalt als zij alleen wisselen volgens de officiële wisselkoers. Deze geeft namelijk niet de werkelijke waarde van de euro of dollar in Cuba weer.

Let op! Voor augustus 2022 was de officiële wisselkoers 24 pesos per dollar. Online staat veel niet geactualiseerde informatie. Deze wisselkoers is dus niet meer van toepassing!

Informele wisselkoers

Er is een tekort aan harde valuta in Cuba, en Cubanen hebben hier door meerdere legitieme redenen wel behoefte aan, bijvoorbeeld:

• Om boodschappen te kunnen doen in de staatswinkel waar je met MLC betaalt
• Als Cubanen naar het buitenland reizen
• Sinds enkele jaren zijn er MIPYMES in Cuba: kleine en middelgrote private bedrijven die producten uit het buitenland mogen importeren in Cuba

Voor Cubanen is het niet mogelijk om hun pesos bij de bank om te wisselen in harde valuta, omdat het land hier een tekort aan heeft. Dit zijn dus enkele van de redenen dat er een informele wisselkoers is ontstaan in Cuba. De dollar is de meest gewenste munt, maar ook je euro’s kun je heel goed wisselen in Cuba op de informele markt. Er zijn o.a. meerdere online platformen waar Cubanen elkaar vinden als ze willen wisselen. De informele wisselkoers is heel wisselend, maar stijgt bijvoorbeeld in het voorjaar van 2024 heel snel, tot een waarde van 400 pesos per euro. Soms zakt de koers (tijdelijk) mede door bepaalde maatregelen die het land neemt.

Hoe geld wisselen op informele wissel markt in Cuba?

De redenen waarom Cubanen behoefte hebben aan harde valuta’s zoals euro’s zijn goed te begrijpen in de huidige situatie van het land. Toch moet je als buitenlander op de informele wisselmarkt je gezonde verstand gebruiken. Je weet niet of je te maken hebt met een betrouwbaar persoon als je buiten de officiële kanalen om geld wisselt. In sommige gevallen wisselen casas particulares of chauffeurs. Dit zijn doorgaans goede manieren om gebruik te maken van de informele wisselkoers.

De chauffeurs en casas particulares zullen je nooit de volledige informele wisselkoers geven. Zij houden hier wat pesos op in. Als voorbeeld: op het moment dat de informele koers 400 is, dan ontvang jij van hen ongeveer 350 CUP per euro. Omdat de koers nogal grillig en onbetrouwbaar is bouwen ze hiermee een zekerheidsmarge in dat ze niet verliezen met het wisselen. Ook kun je dit zien als een commissie voor deze personen als vergoeding van deze service. Dit is zeer gebruikelijk in Cuba. Chauffeurs en casas werken vaak met veel buitenlandse reizigers en hebben de buitenlandse valuta dus maar zelden zelf nodig. Ze doen dit als service zodat jij op een veilige manier toch tegen een betere koers kunt wisselen.

De hoogte van de informele koers geeft aan hoe hoog de inflatie in Cuba is, en je krijgt hier als reizigers hoe dan ook mee te maken. Er zijn diverse plekken waar prijzen in dollars of euro’s zijn, bijvoorbeeld bij veel souvenirmarkten. Mocht jij een souvenir willen kopen en net alleen met Cubaanse Pesos op zak loopt, dan rekenen ze de prijs om volgens de informele wisselkoers.

Zeer belangrijk: neem voldoende euro’s cash mee

De huidige situatie in Cuba maakt het noodzakelijk om voldoende Euro’s cash mee te nemen voor AL je onkosten in Cuba. Er zijn momenten in de maand dat veel pinautomaten zonder biljetten zitten. Mede door de hoge inflatie pinnen Cubanen vaak als ze hun salaris krijgen zo veel mogelijk. Op die momenten raken pin automaten vaak snel leeg. Neem dus RUIM VOLDOENDE euro’s cash mee om te voorkomen dat je zonder geld komt te zitten. Als je toch niet genoeg euro’s bij je hebt voor je onkosten moet je dus op tijd op zoek gaan naar een pinautomaat. Je moet er rekening mee houden dat pinnen niet direct lukt, mede ook door storingen in het banksysteem die regelmatig optreden.

Belangrijk om te weten m.b.t. geldzaken:

• Al het geld dat je inwisselt voor Cubaanse Pesos kun je niet meer terug wisselen naar euro’s. Wissel dus niet te veel!
• De monetaire hervorming in Cuba heeft het voor reizigers nog belangrijker gemaakt om vóór vertrek al zo veel mogelijk te regelen en reserveren. Zo hoef je eenmaal in Cuba alleen geld te wisselen voor kleinere onkosten.
• Als je geld pint of je creditcard gebruikt heb je altijd te maken met de officiële wisselkoers.

Zie nog meer informatie op onze pagina over betalen in Cuba.

Invloed huidige situatie op eten en drinken in Cuba

De meeste dingen die je hoort over voedsel schaarstes in Cuba zijn vooral van toepassing op de lokale bevolking en veel minder op reizigers. Dat komt vooral omdat je als reizigers veel meer te besteden hebt dan de Cubaan met een gemiddeld salaris. Je kunt voor Nederlandse begrippen nog steeds voor een schappelijk bedrag uit eten gaan (ca. 15-20 euro p.p.). Voor dit bedrag kun heb je keus uit meerdere gerechten die zeer smakelijk worden bereid. In Cuba zijn genoeg goede eetgelegenheden, maar je moet er misschien net iets langer naar zoeken dan op veel andere bestemmingen.

Reizigers kunnen dus genieten van goed eten in Cuba. Voor de lokale bevolking die leeft van een gemiddeld salaris is het een heel stuk uitdagender. De voedselprijzen zijn heel erg gestegen in Cuba. Salarissen en pensioenen zijn wel gestegen, maar niet evenredig met de stijging van de voedselprijzen. In periodes zijn bepaalde voedingsmiddelen even niet te krijgen zijn of heel schaars. Dit drijft de prijs nog verder omhoog. Door de huidige situatie in Cuba merk je als buitenlandse reiziger de schaarstes op. Je zult soms maar een deel van de menukaart kunnen bestellen, en als je naar een winkel gaat zul je zien dat deze vaak een erg klein assortiment hebben.

Wat kan je verwachten van de Cubaanse keuken?

Een maaltijd in Cuba bestaat vaak uit rijst met bonen, een stukje varkensvlees of kip, en wat salade. Ook worden bij de maaltijden vaak wat “vianda” geserveerd. Dit kan bijvoorbeeld een stukje zoete aardappel of cassave zijn. Gebakken bakbananen zal je ook regelmatig tegenkomen. Én last but no least, in Cuba is kreeft meestal goed te krijgen. Ook kun genieten van het heerlijke tropische fruit, zoals papaja en ananas. Vanaf mei/juni is het de tijd dat de mango rijp is.

Private restaurants brengen steeds meer variatie aan op het aanbod. Wat je wel vaak ziet in Cuba is dat restaurants die vandaag zeer goed zijn, een tijdje later een wat mindere kwaliteit hebben. Om continu dezelfde kwaliteit aan te bieden lukt nog niet elk restaurant door de wisselende aanlevering van producten. Er wordt altijd het beste gemaakt van de producten die er beschikbaar zijn. Als je op reis bent met een chauffeur dan weet deze ook altijd waar je op dát moment het beste kunt gaan eten. Ook de eigenaren van de casas particulares kun je om advies vragen waar je het beste kunt gaan eten op dat moment. Lees hier meer over Cubaans eten.

Schaarstes op andere gebieden

Op meerdere gebieden zij er in Cuba schaarstes waar je iets van kunt gaan merken tijdens je reis door de huidige situatie in Cuba. Naast stroomuitval en benzine schaarstes is het goed om te weten dat dit ook speelt op andere gebieden. Veel producten zijn moeilijk te krijgen en het is daarom handig je goed voor te bereiden op je reis. Ga er niet van uit dat je in Cuba de vergeten producten kunt krijgen.

Verzorgings- en hygiëneproducten

Neem altijd voldoende verzorgings- en hygiëneproducten mee zoals zonnebrand, tandpasta, shampoo, zeep, maandverband, tampons en als je met kinderen reist luiers en crèmes. Bereid ook een zo uitgebreid mogelijke reisapotheek voor. Neem bijvoorbeeld mee: pijnstillers (alle soorten zijn schaars), ORS, ontsmettingsmiddel, pleisters, antihistamine, medicijnen tegen reisziekte, diarree of verstopping.

Medicijnen

Als je medicijnen slikt, zorg dan dat je altijd ruim voldoende meeneemt. Als je als buitenlander medische hulp nodig hebt dan ga je naar een internationale kliniek. Deze klinieken krijgen voorrang in de bevoorrading van medicijnen. Het is voor Cuba van groot belang om goede zorg te leveren aan reizigers. Het geld dat binnen komt door het toerisme helpt ook de zorg voor de Cubanen weer te verbeteren en van meer medicijnen te voorzien. Des al niet te min kun je er zeker niet van uitgaan dat altijd alle medicijnen beschikbaar zullen zijn. In overleg met een arts kun je eventueel verschillende antibiotica meenemen naar Cuba. Hier is een groot tekort aan en het kan veel voor Cubanen betekenen als je deze medicijnen achterlaat als je ze niet nodig hebt gehad.

Mocht je overwegen om spullen mee te nemen voor Cubanen investeer dan vooral in medicijnen die je kunt achterlaten.

Snacks

In de winkels is een beperkt aanbod. Het kan dus ook handig zijn om enkele goed houdbare snacks in te pakken zoals repen, crackers of nootjes. Er is altijd wel aanbod van eten, maar het kan ook voorkomen dat je net wat langer op zoek bent naar een plek met het aanbod dat je aantrekkelijk vindt. Het is fijn om o.a. voor dat soort momenten wat snacks achter de hand te hebben. Ook voor bijvoorbeeld tijdens een excursie of rit naar een volgende bestemming kan dit erg prettig zijn.

Voorzieningen

Cuba is een land waar je van kunt genieten als je vooral kijkt naar wat er wél is. Voor Europese reizigers kan het niveau van voorzieningen soms wat tegenvallen. Voor kinderen zijn er amper speeltuinen. Als je naar het zwembad wilt lukt dat lang niet altijd. Shoppen kun je wel vergeten in Cuba. En het lijstje kan zo nog wat langer worden. Maar Cuba is nog steeds ongelofelijk de moeite waard om te bezoeken.  Waarom? Dat lees je nu.

Voordelen van de actuele situatie voor reizen naar Cuba

Door de huidige situatie in Cuba staat de economie er in Cuba dus niet goed voor, en dit kun je merken tijdens je reis. Het aanbod van producten en diensten is schaars. Maar elk verhaal heeft 2 kanten..

Cuba is en blijft te allen tijde een prachtig land. Er is een levendig aanbod op cultureel gebied, de natuur is uniek en heeft geen last van alle schaarstes, de stranden zijn onverminderd mooi en bovendien is en blijft haar bevolking zeer warm en hartelijk. Je zult met open armen ontvangen worden.

Veel mensen wilden graag nog een glimp meekrijgen van het ‘echte’ Cuba voordat het te veel zou veranderen. De avontuurlijke reiziger kan de huidige situatie ook als een groot voordeel zien. Nu de aantallen reizigers nog beperkt zijn zal je een heel ander beeld van het eiland krijgen. Je kunt een meer authentiek beeld in een eiland krijgen dat nu vooral draait om het dagelijks leven van de Cubanen. Cuba is een land vol met raadsels en warme mensen. De bevolking heeft al vele jaren te maken met lastige economische vooruitzichten, en dit heeft hen creatieve meesters gemaakt in een feestje maken met weinig.

Je kunt genieten van wat er wél is in Cuba! Reizen naar Cuba is genieten van mooie ontmoetingen, prachtige stranden met helder blauwe zee, bijzondere landschappen met flora en fauna die alleen in Cuba voorkomen en steden die bomvol staan van historie en cultuur. Een land met prachtige muziek, een zeer  hartelijke bevolking en waar de straten worden gekleurd door de prachtige oldtimers die er rondrijden.

Als je Cuba nu echt wilt leren kennen zal je jezelf mooie levenservaring cadeau geven. Daarnaast is jouw aanwezigheid op het eiland en geld dat direct gaat naar de handen van kleinschalige ondernemers een zeer welkom steuntje in de rug voor de Cubanen. Wij zijn niet gewend aan schaarstes, maar in Cuba gaat het leven gewoon door. Nu je weet dat je hier rekening mee moet houden is de kans groot dat je alleen maar wordt verrast door alle goede dingen die er wél zijn. Het zou wel eens een zeer bijzondere en onvergetelijke ervaring kunnen worden.